指示代名詞の格変化
出典: フリー百科事典『ウィキペディア(Wikipedia)』 (2021/12/31 18:24 UTC 版)
「ラテン語の文法」の記事における「指示代名詞の格変化」の解説
指示代名詞というと「近称 (questo/questa, dieser/diese/dieses, this)/ 遠称 (quel/quella, jener/jene/jenes, that)」と思いがちであるが、ラテン語ではやや異なる。律儀なことに、ラテン語には、指示代名詞にも一人称、二人称、三人称がある。そもそも人称とは何かを考えてみると、一人称とは話し手がテーマであるということであり、二人称とは話の相手がテーマであるということであり、三人称とは、話し手でも話し相手でもない何者かがテーマであるということである。そう考えると、指示代名詞に一人称、二人称、三人称があってもおかしくない。つまり、一人称の指示代名詞は話し手の身近にあるものを指し、二人称の指示代名詞は話し相手の身近にあるものを指し、三人称の指示代名詞は、話し手にとっても話し相手にとっても身近でないものを指す(直接にその人を指すわけではないので、一人称「的」などという)。このような指示代名詞のあり方は、現代ではスペイン語に残っている(一人称:este/esta、二人称:ese/esa、三人称:aquel/aquella)。 人称 (persona)一人称 (prima)二人称 (secunda)三人称 (tertia)性 (genus) 男性 女性 中性 男性 女性 中性 男性 女性 中性 単数 (singularis)主格 (nominativus) hic haec hoc iste ista istud ille illa illud 属格 (genitivus) huius huius huius istius istius istius illius illius illius 与格 (dativus) huic huic huic isti isti isti illi illi illi 対格 (accusativus) hunc hanc hoc istum istam istud illum illam illud 奪格 (ablativus) hoc hac hoc isto ista isto illo illa illo 複数 (pluralis)主格 (nominativus) hi hae haec isti istae ista illi illae illa 属格 (genitivus) horum harum horum istorum istarum istorum illorum illarum illorum 与格 (dativus) his his his istis istis istis illis illis illis 対格 (accusativus) hos has haec istos istas ista illos illas illa 奪格 (ablativus) his his his istis istis istis illis illis illis その他、同一性を示す指示代名詞と指示形容詞がある。これは、「idem」(同じ)と「ipse」(自身)である。ドイツ語に訳せば、それぞれ「derselbe」と「selbst」になり、要するに同一性を表すのだと分かる。idemについては、三人称の人称代名詞にdemをつけたような格変化をする。ipseについては、二人称・三人称の指示代名詞の格変化の型と同じである。 人称 (persona)指示代名詞指示形容詞性 (genus) 男性 女性 中性 男性 女性 中性 単数 (singularis)主格 (nominativus) idem eadem idem ipse ipsa ipsum 属格 (genitivus) eiusdem eiusdem eiusdem ipsius ipsius ipsius 与格 (dativus) eidem eidem eidem ipsi ipsi ipsi 対格 (accusativus) eundem eandem idem ipsum ipsam ipsum 奪格 (ablativus) eodem eadem eodem ipso ipsa ipso 複数 (pluralis)主格 (nominativus) iidem (eidem) eaedem eadem ipsi ipsae ipsa 属格 (genitivus) eorundem earundem eorundem ipsorum ipsarum ipsorum 与格 (dativus) iisdem (eisdem) iisdem (eisdem) iisdem (eisdem) ipsis ipsis ipsis 対格 (accusativus) eosdem easdem eadem ipsos ipsas ipsa 奪格 (ablativus) iisdem (eisdem) iisdem (eisdem) iisdem (eisdem) ipsis ipsis ipsis
※この「指示代名詞の格変化」の解説は、「ラテン語の文法」の解説の一部です。
「指示代名詞の格変化」を含む「ラテン語の文法」の記事については、「ラテン語の文法」の概要を参照ください。
- 指示代名詞の格変化のページへのリンク