slak¹* [weekdier] {slec(ke) 1201-1250, slac(ke) 1440} van slijk, de vorm met a wel o.i.v. slak⁵ [slap].

slak I (dier), mnl. slacke v., laat en zeldzaam, naast ouder en gewoner slecke v. = Teuth. slecke. Dit nog dial. woord kan als germ. *slikkô- < idg. sliĝ-nâ- bij slijk hooren: oorspr. bet. “de glibberige”; dan is slacke wsch. een jonge vorm, onder invloed van slak “slap” (zie slaken) opgekomen. Mogelijk zou ’t ook zijn, dat slak en slecke als idg. *slǝg-nâ-, *slǝg-niâ- met slak “slap” oerverwant waren (veel minder wsch.). Niet verwant zijn ohd. snëcko m. (nhd. schnecke v.), Teuth. snecke, mnd. snigge m. v., ohd., os. snegil (nog dial. bewaard), ags. snægel (eng. snail), on. snigill m. “slak”, die hoogerop met on. snâkr “slang” enz. (zie bij snoek) verwant zullen zijn.

slak 1 v. (dier), Mnl. slecke + Mndd. id., met dial. e uit i voor k, bij slijk; a is dan op zijn beurt andermaal dial. uit e voor k.

slak: bep. buikpotige weekdier (spp. Achatina/Helix, fam. Achatinidae/Helicidae); Ndl. slak (Mnl. slacke/slecke, mntl. verb. m. slyk en byg. aan slak, “slap, traag”, vgl. slabak en slaak).

slak. Bij de zeventiende-eeuwer S. van Rusting komt de bastaardvloek o bloet van slakken voor. Wij hebben hier te maken met een verbastering van een verbastering. Ik ga uit van o gans bloet. Dit werd letterlijk opgevat, en in gans zag men de eendachtige watervogel. Was een dergelijk procédé eenmaal ingeslopen, dan kon de gans gemakkelijk vervangen worden door een ander dier, in dit geval een slak. → bok, das, gans (1), haas, hond, kat, kievit, koe, koekoek, konijn, kraai, kreveren, muis, varken, vink, wolf.

slak ‘weekdier’ -> Duits dialect Slack, Slacke ‘grijze nachtslak’.

2067. Op alle slakken zout leggen,

d.w.z. op alle kleinigheden aanmerking maken, bij alles blijven stilstaan. De uitdrukking heeft haar ontstaan te danken aan het volksgeloof, dat, wanneer men zout op een slak legt, deze wegsmelt. Vgl. Maerlant, Nat. Bl. VII, 988: Al men worpt op haer (slecken) sout, dan verdeerftse met ghewout. Zie Harreb. II, 272: ‘Men moet op alle slakken geen zout leggen, dat is men moet niet alles aan de proef onderwerpen of naauw onderzoeken’; Het Volk, 14 Sept. 1912, 2^de bl.: As je op iedere slak zout zou willen legge dan kan je wel zegge dat Dr. Kuyper voor de arbeiders altijd doof is geweest; Het Volk, 4 Mei 1915, p. 3 k. 1: Op nog een slakje moeten wij een snuifje zout leggen; De Arbeid, 25 Febr. 1914, p. 3 k. 3: Ik liet deze absurde redeneering langs mij heen gaan terwille van den lieven vrede. Men kan bij een samenwerking niet op alle slakken zout leggen; Handelingen St.-Generaal, 1914-1915, p. 1353: Ik zou willen vragen of het wel goed kan genoemd worden dat men op alles wat er bij de marine verkeerd gebeurt de aandacht vestigt, dat men op ieder slakje zout legt, dat men bij 't minste of geringste wat niet geheel in orde is, dadelijk in de Tweede Kamer opspeelt; Groot-Nederland, 1914 (Oct.), bl. 419: Als je op iedere slak zout leit, smeer 'k 'm! 'k sta niet onder je kerateele; N. Rott. Cour. 29 Maart 1921 (O), A, k. 2: Het optreden van Westergaerd blijkt nog al streng: hij legt zout op elke slak en straft bij herhaling verkeerd ingooien; Handelsblad, 29 April 1920 (O), p. 6 k. 1: De heer Weiss houdt er een allerbeminnelijkste loslippigheid op na, waarop wij eenige weken geleden ook eens zout hebben gelegd; Schakels, 127: Ze mosten jou Jan-trap-netjes noemen! Op elk woord leit-ie 'n kom zout! Handelsblad, 8 Jan. 1916, p. 2 k. 2 (ochtendbl.): Het tegenspreken van onjuiste berichten over ons land in buitenlandsche bladen, zou ons tegenwoordig wel dagwerk kunnen geven;, wij kunnen maar zoo nu en dan op een enkele slak zout leggen. Syn. fri. men kin op alle oasten de bile net sette.