Hirshabeelle

Ka Wikipedia

Dowlad Goboleedka Hirshabeelle

Dowlad goboleedka Hirshabelle ee Soomaaliya
Location of Hirshabelle
Administrative centerJowhar
Qaybaha qoomiyedaha Soomaali
Xukunka
  • Dowlad goboleed
  • Madaxwayne dowlad goboleed
  • Madaxweynaha Dimuqraadiyadda
 -  Madaxweyne Muhudiin mohamed ali
La unkay 2016
Lacagta Somali shilling
Thiinada telka +252
Furaha Internetka .so

Hirshabelle Waa Dowlad goboleed Soomaali ah, rasmi ahaan lo yaqaan (Soomaali: Dowlad Goboleedka Hirshabelle ee Soomaaliya). Hirshabelle waa dowlad goboleed xubin Dowladda Federalka Soomaaliya kuna taal koonfurta iyo bartahama Soomaaliya. Dhinaca waqooyi waxey xuduud la leedahay Dowlad goboleedka Galmudug ee Soomaaliya, halka dhinca koonfur ee xuduud la leedahay Dowlada Koonfur-Galbeed ee Soomaaliya iyo Gobolka Banaadir. Galbeed waxay xuduud la wadaagta Dalka Itoobiya, halka bari waxeey xuduud la wadaagta Badweeynta Hindiya. Magaalada madaxda Dowlad goboleedka Hirshabelle ee Soomaaliya waa Jowhar.


Hirshabeelle waxay ka kooban tahay gobollada Hiiraan iyo Shabeellada Dhexe ee Soomaaliya. Magaca gobolka wuxuu ka yimid isku darka magacyadooda. Hirshabeelle waxay ku dhawaaqday inay tahay dowlad ismaamul goboleed ka tirsan Jamhuuriyadda Federaalka Soomaaliya sida ku cad dastuurka ku meel gaarka ah ee Soomaaliya. Waardiyaha Hirshabelle ee la yidhaahdo ciidanka daraawiishta Hirshabelle, waxaa loogu magac daray qaranka uu Diiriye Guure hogaaminayay oo caasimada ahayd Taleex waqtiga gumeysiga.


Gobol[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Gobolka hiiraan

Degmoyinka

Ka koobanyahay

◾Bulobarde

◾Maxaas

◾Beledweyne

◾Jalalaqsi

◾Buq aqable

◾Moqokori

◾Ceelcali

◾Halgan

◾Mukeyla

◾Matabaan

◾Jawiil

◾Luuqa jeelow

■Raangaabo

Taariikh[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Markii ay xornimada qaateen Dhulka Talyaaniga Haystay ee Soomaaliya ee ah gobollada koonfureed 1960 waxay ahaayeen 6 gobol oo kala ahaa:

Waxaa iyana ku soo biiray Dhulka Biritishka Haystay ee Soomaaliya sida Gobolka waqooyi ee iyaguna isla sanadkaas xornimada qaatay. waxayna ku soo darsadeen koonfurta labadii gobo lee xilligaas gobollada waqooyi la isku oran jiray. Soomaalinad ayaa hadda xoog iyo qas ka dhex waddo deegaanada Sool & Sanaag iyadoo nabadii carqaladeenayso.

Halkaas waxay isku noqdeen goboladii jamhuuriyadda 8 gobol.

Markii uu kacaankii militariga ahaa dalka qabsaday ee la qaaday ololahii horumarinta reer miyiga ee 1973.kii ilaa 1974.kii ayey timid baahi ah in la magacaabo gobolo kale oo dheeraad ah markaas waxaa 8dii gobol lagu kordhiyey 7 gobol oo kale markaas waxay tirade gobolada Dalka noqdeen 15 gobol.

Bilowgii 1980 waxaa lagu kordhiyey gobolka Jubada Dhexe. dabayaaqadii sideetameeyadii ayaa misana la magacaabay Gobolada Sool iyo Awdal markaas tirada Gobolada Dalku waxay noqdeen 18 Gobo.

GOBOLLADA IYO DEGMOOYINKA DALKA SOOMAALIYA

Hiiraan[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Waa gobol ka mida gobollada ku yaal bartamaha Soomaaliya, xadna la leh gobollada Shabeellaha Dhexe, Galgaduud, Shabeellaha Hoose, Baay, Bakool iyo Gobolka Soomaali Galbeed ee Itoobiya. Magaalo madaxda Gobolka waa Ceelcali. Gobolka waxaa mara wabiga Shabeelle ee ka yimaada dhanka itoobiya.

Degmooyinkiisa waxaa ka mid ah

Gobolka Hiiraan
Webiga shabeelle

Waxa ay gaaraysaa tirada dadka qiyaastii 975.000 halka uu bedeku yahay 31.510 km², waxaa mara webiga shabeelle qiyaastii dhul dhan 170 km.

Bulshada reer Hiiraan oo u badan dadka reer guuraaga ah haddana gobolku wuxuu leeyahay dhul dheereed ku fiican tacabka iyadoo la ogayahay guud ahaan Soomaaliya ay leedahay 8 malyan oo Hektar Hiiraan waxaa kaga so aadeeysa qiyaastii in ka badan [1500)Hektar]].

Shabeellaha dhexe[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Waa gobol ka mid ah dalka Soomaaliya bedkiisu yahay 22.663 km² tirada dadkuna gaaraysa 863.000 qof xaruntuna waa Jowhar. Xad la leh gobollada kala ah Galguduud, Hiiraan, Shabeellaha Dhexe iyo Banaadir kana qoyan dhanka Badweynta Hindiya. dhanka waqooyi waxaa kamara Webiga Shabeelle.

Degmooyinka Gobolka Shabeellaha Dhexe waxaa ka mid ah

Gobolka Shabeellaha Dhexe
Webiga Shabeelle

Waxa ay gaaraysaa tirada dadka qiyaastii 863.000 halka uu bedeku yahay 22.663 km², waxaa mara webiga shabeelle qiyaastii dhul dhan 125 km.

Bulshada reer Shabeellaha dhexe oo u badan dadka reer guuraaga ah haddana gobolku wuxuu leeyahay dhul beereed ku fiican tacabka iyadoo la ogayahay guud ahaan Soomaaliya ay leedahay 8 malyan oo Hektar Shabeellaha Dhexe waxaa kaga so aadeeysa qiyaastii in ka badan 700 Hektar.




Ka hor Federaalaynta[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Kaddib burburkii dawladdii dhexe ee Soomaaliya 1991, labada gobol waxa ka talinayay hoggaamiye kooxeedyo gacansaar la leh dalka Itoobiya mana helin maamul si buuxa gacanta ugu dhiga dhamaan labada gobol.

Dhismaha Maamulka[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Waxaa la unkay Oktoobar 9, 2016 Baarlamaanka Maamulka Hirshabeelle laguna dhaariyay Magaalada Jowhar, tirada xildhibaannada oo ahayd 82 waxaa gadaal looga daray 15 wadarta guud ee xildhibaannada maamulka Hirshabeelle ayaa laga dhigay 97 xubnood.

Baarlamaanka Hirshabeelle ayaa Oktoobar 10, 2016 kulankoodii ugu horeeyey ku yeeshay magaalada Jowhar ee xarunta Shabeellaha Dhexe isla markaana ah xarunta maamulka Hirshabeelle, Baarlamaanka Maamul goboleedka Hirshabeelle ayaa waxa ay gudoon ku meel gaar ah u doorteen mudane Maxamed Siyaad Barqadle[1].

Oktobar 12, 2016 Xildhibaanada baarlamaanka Maamul goboleedka Hirshabeelle ayaa waxa ay ka dhagaysteen qudbadaha ay jeedinayeen musharixiinta u taagan qabashada guddoonka sare ee Baarlamaanka Hirshabeelle.[2] Xilka Guddoomiyaha Baarlamaanka Dawlad Gobaleedka Hirshabeelle ayaa waxaa ku tartamaya oo u taagan saddex musharax oo kala ah Abuukar Xasan Cali oo ah guddoomiye ku xigeenka arrimaha Federalka iyo dib u heshiisiinta Maamulka gobolka Sh/dhexe, guddoomiyihii hore ee degmada Beledweyne Shiikh Cismaan Barre iyo Cali Cabdulle Isgoow, sidoo kale xilka Gudoomiye kuxigeenka koowaad ee Baarlamaanka Maamulka Hirshabelle waxaa isku soo sharaxay laba Musharax Ismail mohamed nur iyo Cabdi Xuseen Geedi halka ku xigeenka labaadna ay isu soo sharaxeen saddex xildhibaan oo ay mid kamid ah tahay dumar Canab Axmed Ciise[3].

Oktoobar 22, 2016. Waxaa lagu caleema saaray Madaxweyne Cali Cabdullahi Cosoble iyo ku xigeenkiisa Cali (guudlaawe)[4]. Waxaa xafladda joogay safiirro iyo wakiillo ka socday dalaka caalamka sida Shuunaha, Suudaan, Qadar, Turkiga, wakiilka qaramada midoobay iyo wakiil ka socday urur goboleedka igaad. Waxaa sidoo kale ka soo qayb galay qaar ka mid ah maamul goboleedyada oo ku joogay heer madaxweyne, halka maamulka Jubaland uu ka socday madaxweyne ku xigeen, waxaa ka maqnaa xafladdaas maamulka Puntland walow ay goor dambe ay u direen hablyo maamulka Hirshabeelle[5].

Bulshada[wax ka badal | wax ka badal xogta]

dowlad gobaleedka hirshabeelle waxaa ku nool bulshooyin badan oo gaaraayo ilaa iyo 24 qabiil oo kala gadisan oona soomaali lkn qabiilada ugu badan waxaa ka mid ah gaaljecel,xawaadle,abgaal,badicade,jareerweyn,jijeele Lkn dad ahaan waxaa ugu 60% waxaan dagan Xawaadle oo dago labada gobol sh.dhaxe iyo hiiraan bo

Daabacadaha Af-Soomaaliga[6]


Isgaarsiinta[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Gobollada[wax ka badal | wax ka badal xogta]

Hiiraan iyo Shabeellaha Dhexe

Tixraaca[wax ka badal | wax ka badal xogta]

  1. ↑ Baarlamaanka Hirshabeelle oo doortay gudoomiye ku meel gaar ah Radiomuqdisho 17 October 2016
  2. ↑ Liiska xildhibaanada Hirshabeelle 17 October 2016[dead link]
  3. ↑ Gudoomiye ku xigeenka Hirshabeelle oo la doortay Hirshabeelle
  4. ↑ =Munaasabad lagu caleema saarayay Madaxweynaha iyo ku xigeenka Hirshabeelle oo lagu qabtay Jowhar(Sawiro)[dead link]
  5. ↑ Puntland maxay ka tiri maamulka Hirshabeelle 22 October 2016[dead link]
  6. ↑ Buugag iyo Qormo Dhigashada… (Jw.org)
Maamul Goboleedyada Soomaaliya Calanka Soomaaliya
 Puntland ·  ·  Galmudug ·  Hirshabeelle ·  Koonfur Galbeed Soomaaliya ·  Jubaland 
Maqaam gaar ah  Banaadir waa caasimadda Soomaaliya
Waxaa laga keenay "https://so.wikipedia.org/w/index.php?title=Hirshabeelle&oldid=261352"