Главна страница

Добре дојдовте на Википедија

слободната енциклопедија што може секој да ја уредува
имаме 143.523 статии на македонски јазик

Избрана статија за оваа седмица

Последиците од глобалното затоплување ја опфаќаат физичката средина, екосистемите и човечките општества. Ова ги вклучува и економските и социјалните промени кои произлегуваат од живеењето во потопол свет. Климатските промени што се предизвикани од човекот се една од заканите кон одржливоста.

Многу физички влијанија на глобалното затоплување се веќе видливи, вклучувајќи екстремни временски неприлики, повлекување на ледниците, промени во времето на сезонски настани (на пример, порано цветање на растенијата), пораст на нивото на морето и опаѓање на мразот на Арктикот степен. Идното влијание на глобалното затоплување зависи од степенот до кој нациите ги спроведуваат напорите за превенција и ги намалуваат емисиите на стакленички гасови. Закиселувањето на океанот не е последица на глобалното затоплување, но наместо тоа ја има истата причина: зголемување на атмосферскиот јаглерод диоксид.

Климатските промени веќе влијаат на екосистемите и на луѓето. Во комбинација со климатската варијабилност, на многу места се влошува несигурноста на храната и се врши притисок врз снабдувањето со свежа вода. Ова во комбинација со екстремни временски прилики, доведува до негативни ефекти врз здравјето на луѓето. Зголемувањето на температурите го загрозува развојот поради негативните ефекти врз економскиот раст во земјите во развој. Социјалното влијание на климатските промени дополнително ќе влијае на напорите на општеството да се подготви и прилагоди. Глобалното затоплување веќе придонесува за миграција во различни делови на светот. (Дознајте повеќе...)

архива · наредни избрани статии · критериуми

Слика на денот
Азиска бубамара (Harmonia axyridis var. succinea) во Квебек, Канада.
други избрани слики

Дали сте знаеле…

Занимливости од содржините на Википедија:

... дека областа Барања е поделена помеѓу Унгарија и Хрватска?
... дека стапчињата за јадење влегле во широка употреба дури за време на династијата Минг (XIV-XVII век), иако постоеле со илјадалетија?
... Џон Кабот (Џовани Кабото) е првиот европски откривач на Северна Америка, не сметајќи ги Викинзите?
... Тајане е македонски календарски обичај поврзан со празникот раѓањето на Јован Крстител?
... покрај аритметичката и геометриската средина, модусот, медијаната, и просекот се видови на средна вредност?
... дека првата банкнота во Европа е издадена во Шведска во 1661 година?
... дека највисоката планина во Австралија е наречена по полско-литванскиот национален херој Тадеуш Кошќушко?
... дека самопрогласената Баварска Советска Република постоела помалку од еден месец?
... дека Кузман Шапкарев му бил зет на Димитар Миладинов?
... дека стоболката (Spermophilus citellus) е така наречена поради народното верување дека лечи од сто болести?
... дека Удовскиот Остров на реката Вардар е најголемиот речен остров во Македонија и втор по површина во земјата?
... дека според преданието, средновековниот утврден град Женско во Кукушко бил така наречен бидејќи имал толку силни кули и бедеми, што можеле да го бранат жени?
... дека Разбојот на Жозеф Мари Жакар од 1805 г. работел на програми со дупчени картички и послужил како основа за развојот на сметачите?
... дека Кристофер Колумбо никогаш не стапнал на самиот северноамерикански континент?
...дека во 843 г. Франкија е поделена на три дела помеѓу синовите на Лудвиг Побожниот, внуци на Карло Велики, и дека од овие кралства потекнуваат денешните земји Германија, Франција и Италија?
... дека во делото „Математички начела“ (Principia Mathematica), Бертранд Расел и Алдред Н. Вајтхед даваат доказ дека 1+1=2?
... дека баобабот во своето стебло складира до 120.000 литри вода?
... дека Турку останал најголем град во Финска дури и кога три четвртини од него изгореле во пожар?
... дека половината сојузни држави на САД носат имиња добиени од домородните американски јазици?

архива · предложете факт

На денешен ден…

Денес е 25 април 2024 г.

Настани:

1191	Започнало зографирањето на црквата „Свети Ѓорѓи“ во селото Курбиново, Ресенско.
1719	Излегол романот „Робинзон Крусо“ на англискиот писател Даниел Дефо.
1859	Според проектот на францускиот конзул во Александрија Фердинанд де Лесепс, започна изградбата на Суецкиот Канал, со кој Средоземното Море е поврзано со Црвеното Море. Каналот има големо стратешко и економско значење, затоа што е најкраток пловен пат од Европа до земјите на Блискиот и Далечниот Исток.
1959	Пловниот пат Сент Лоренс, кој ги поврзува Големите Езера преку реката Сент Лоренс и систем од канали со Атлантскиот Океан е отворен за пловидба.
1945	Во Сан Франциско, САД, почна основачката конференција на Организацијата на Обединетите нации, во чија работа учествуваа 45 земји, членки на антихитлеровската коалиција. Право на учество имаа земјите кои до 1 март 1945 година им објавија војна на силите на Оската. Учесниците на конференцијата ја потпишаа Повелбата на ООН на 20 јуни, а ја ратификуваа на 24 октомври 1945 година (Ден на ООН).
1960	Во Битола е основано Друштво за наука и уметност. Друштвото е основано со цел да го потикнува развојот на научната мисла, да го проучува минатото, да извршува истражување и унапредување на сите области во развојот на градот и околината.
1979	Во Битола е основан вториот универзитет во СР Македонија, „Свети Климент Охридски“.
1996	Република Македонија и Хондурас воспоставиле дипломатски односи на ниво на амбасади.

Родени:

32	Отон — римски цар.
1214	Луј IX Светиот — француски крал.
1284	Едвард II — англиски крал.
1599	Оливер Кромвел — англиски државник.
1833	Марко Миљанов — црногорски генерал и писател.
1840	Симеон Дени Поасон — француски математичар и физичар.
1874	Гуљелмо Маркони — италијански инженер и пронаоѓач.
1903	Андреј Колмогоров — руски математичар.
1917	Ела Фицџералд — американска џез-пејачка.
1926	Тадеуш Јанчар — полски глумец († 1997).
1933	Мухамед Мујиќ — босански и југословенски фудбалер († 2016).
1936	Леонел Санчес — чилеански фудбалер.
1940	Ал Пачино — американски филмски и театарски глумец и режисер.
1947	Јохан Кројф — холандски фудбалер.
1948	Лазар Китановски — универзитетски професор и министер за одбрана на Македонија.
1958	Сергеј Тараканов — руски и советски кошаркар.
1961	Миран Тепеш — словенечки и југословенски скијачки скокач.
1969	Дејан Дуковски — македонски драмски писател.
1969	Рене Зелвегер — американска глумица.
1973	Чарлс Џонс — американски блуз и соул пејач.
1976	Тим Данкан — американски кошаркар.
1980	Алехандро Валверде — шпански велосипедист.
1981	Јована Јанковиќ — српска телевизиска водителка.
1981	Фелипе Маса — бразилски возач на „Формула 1“.
1984	Стејн Ванденберг — белгиски велосипедист.
1988	Стефан Марковиќ — српски кошаркар.
1992	Бријан Кокар — француски велосипедист.
1993	Рафаел Варан — француски фудбалер.
1994	Сем Фендер — англиски глумец и поп-музичар.

Починале:

68	Апостол Марко — Александриски патријарх и еден од апостолите на Исус.
1342	Бенедикт XII — римски папа.
1744	Андерс Целзиус — шведски физичар и астроном.
1923	Јово Камберски — македонски писател.
1999	Лорд Киланин — ирски новинар.
2019	Џон Хавличек — американски кошаркар.
2023	Хари Белафонте — американски глумец и пејач.

Што е Википедија?

Википедија е енциклопедија напишана преку соработка на многу од нејзините читатели. Таа е посебен вид на мрежно место, наречено вики, што го прави придонесот кон неа брз и лесен.

Сакате да помогнете?
Започнете со нашиот вовед!

Содржина и помош

почетен курс · помош · кратко упатство · превод на статија · вашата прва статија · селска чешма · викисредби · начела и напатствија · категориски индекс · избрана содржина · добри статии · нови статии · потребни статии

Тематски портали

Природни науки
астрономија · биологија · геологија · екологија · информатика · математика · логика · медицина · физика · хемија

Општествени науки
археологија · економија · историја · митологија · политика · право · психологија · социологија · филозофија

Географија
Азија · Африка · Антарктик · Европа · Јужна Америка · Океанија · Северна Америка

Технологија и применети науки
индустрија · семрежје · инженерство · земјоделство · општење · образование · транспорт

Уметност и култура
архитектура · мода · јазици · кулинарство · ликовна уметност · книжевност · музика · религија · спорт · драмска уметност · телевизија · филмска уметност

Други области

Селска чешма — централниот форум за дискусија на Википедија, место каде што можете да поставувате прашања и да давате коментари.
Портал на заедницата — проекти, ресурси и активности за сите кои сакаат да се вклучат во проектот.
На други јазици — Википедија е повеќејазичен проект. Освен на македонски, Википедија е достапна и на преку 300 други јазици.

Братски проекти

Википедија е проект на Фондацијата Викимедија — непрофитна организација која опфаќа и други проекти:

	Ризница Складиште на слики, снимки и други мултимедијални содржини
	Викивести Вести со права за слободна употреба
	Викиречник Речник и лексикон
	Викицитат Збирка на цитати
	Викикниги Учебници и прирачници со права за слободна употреба
	Викиизвор Библиотека на дела со права за слободна употреба
	Викивидови Именик на видови
	Викиуниверзитет Материјали и активности за учење со права за слободна употреба
	Мета-вики Усогласување на проектот „Викимедија“
	Википодатоци База на слободни знаења
	Википатување Отворен туристички водич

најгоре · превчитај ја страницава · статистики · односи со јавноста · пријавете неправилност · village pump